Czy fotografia jest sztuką? Nie. Fotografia jest techniką tworzenia i powielania obrazu. Ze względu na sposób tworzenia obrazu przez półtora wieku nieodłączną częścią fotografii była chemia. Chemia była również przez dziesięciolecia wiedzą "alchemiczną" umożliwiającą przemianę bezpośredniego zapisu rzeczywistości w dzieło sztuki. Fotografia musiała przejść obróbkę "uszlachetniającą", ponieważ trywialna realność - atrakcyjna dla gawiedzi - deprecjonowała obraz fotograficzny w oczach koneserów sztuki. Pod tym względem nic się nie zmieniło. Dzisiaj chemiczne laboratorium zastąpił Photoshop i byle co, przepuszczone przez kilka filtrów nabiera artystycznego sznytu.
Nie ma żadnego znaczenia, czy obraz fotograficzny zapiszemy na szklanej płycie czy na dyskietce, czy do jego obróbki wybierzemy żmudną metodę "wtórnika" czy któryś z podręcznych filtrów, czy powielimy go pod powiększalnikiem, wydrukujemy na komputerowej drukarce czy wyświetlimy na ekranie monitora. Będzie on tylko - i aż - obrazem "narysowanym światłem", czyli foto-grafią.
Istnieje natomiast sztuka fotograficzna - twórczość artystyczna, w której fotografia jest wykorzystywana jako środek techniczny. Ta dziedzina sztuki, nazywana czasami "fotografią artystyczną", powstała w latach 20-tych i 30-tych XX wieku, kiedy fotografia jako technika tworzenia obrazu wchodziła w okres szybkiego rozwoju i kompletnego prestiżowego upadku. Ten prestiżowy upadek był wynikiem dwóch czynników: szybkiej popularyzacji fotografii amatorskiej, rozbijającej mit fotograficznej alchemii i niewyleczonego kompleksu niższości wobec malarstwa.
Łatwiej prześledzić historię sztuki fotograficznej, jeśli zna się najważniejsze etapy rozwoju techniki fotograficznej. W poniższej tablicy nie ma zupełnie mowy o tzw. fotografii cyfrowej, a to z tego względu, że jej pojawienie się miało wprawdzie duże znaczenie dla przebiegu procesu produkcyjnego i sytuacji zawodowej fotografów, ale dla sztuki fotograficznej nie miało już żadnego znaczenia.
Na następnych stronach przedstawione są główne nurty w historii fotografii oraz galeria klasyków tej sztuki. |